Danh sách (List)

1. List là gì?

List là một cấu trúc dữ liệu cho phép chứa nhiều giá trị theo thứ tự, có thể thay đổi (mutable), và có thể chứa nhiều kiểu dữ liệu khác nhau.

Ví dụ list hợp lệ:

numbers = [1, 2, 3, 4] # Danh sách các số
mixed = [1, "hello", True, 3.14] # Danh sách chứa nhiều loại dữ liệu
nested = [1, [2, 3], 4] # Danh sách có thể chứa danh sách

2. Cách tạo list

Tạo list bằng cặp ngoặc vuông

fruits = ["apple", "banana", "orange"]

numbers = [1, 2, 3, 4, 5]

friends = ["Tuệ Nghi", "Minh Sang", "Phước Sâm",
           "Bảo Nguyên", "Đức Sơn", "Bảo Đăng",
           "Hồng Phúc", "Gia Hưng", "Hoàng Thịnh",
           "Trọng Phát"]

Tạo một list rỗng

empty_list = []
another_empty_list = list()

Tạo list từ hàm `range()`

numbers = list(range(5)) # [0, 1, 2, 3, 4]

3. Các thao tác cơ bản trên list

Lấy độ dài của list

numbers = list(range(5)) # [0, 1, 2, 3, 4]
len(numbers) # 5

Kiểm tra một phần tử có trong list không

fruits = ["apple", "banana", "orange"]
if "apple" in fruits:
    print("Yes")
else:
    print("No")

Nối 2 list

a = [1, 2]
b = [3, 4]
c = a + b # [1, 2, 3, 4]

Lặp các phần tử trong list

x = [0] * 5 # [0, 0, 0, 0, 0]

Lấy một phần tử theo chỉ số (index)

fruits = ["apple", "banana", "orange"]
fruits[0] # "apple"
fruits[1] # "banana"

Lấy phần tử cuối cùng của list

fruits = ["apple", "banana", "orange"]
 
last_fruit = fruits[-1] # Cách 1: dùng index = -1
last_fruit = fruits[len(fruits) - 1] # Cách 2: dùng len

Lấy 1 phần của list (slicing)

fruits = ["apple", "banana", "orange", "lemon"]
 
fruits[1:3] # ["banana", "orange"], lấy các phần tử từ index = 1 đến index < 3
fruits[:2] # ["apple", "banana"], lấy các phần tử từ index = 0, đến index < 2
fruits[::2] # ["apple", "orange"], lấy các phần tử từ index = 0, 2, 4, 6 ... (bước nhảy bằng 2)

Thay đổi giá trị list

fruits = ["apple", "banana", "orange"]
 
fruits[1] = "mango" # fruits = ["apple", "mango", "orange"]
fruits[1:3] = ["kiwi", "lemon"] # fruits = ["kiwi", "lemon", "organge"]

4. Các hàm quan trọng của list

Method	Chức năng	Ví dụ
`append(x)`	Thêm phần tử vào cuối	`numbers.append(10)`
`insert(i, x)`	Thêm vào vị trí i	`numbers.insert(1, 99)`
`extend(list)`	Nối list	`numbers.extend(b)`
`remove(x)`	Xoá phần tử đầu tiên có giá trị x	`numbers.remove(5)`
`pop(i)`	Lấy và xoá phần tử tại i	`numbers.pop(2)`
`clear()`	Xoá toàn bộ list	`numbers.clear()`
`sort()`	Sắp xếp tăng dần	`numbers.sort()`
`reverse()`	Đảo ngược list	`numbers.reverse()`

Ví dụ: `numbers = [1, 2, 3, 4, 5]`

1. `append(x)` - Thêm phần tử x vào cuối list

numbers = [1, 2, 3, 4, 5]
numbers.append(6)
print(numbers) # [1, 2, 3, 4, 5, 6]

2. `insert(i, x)` - Thêm phần tử vào vị trí i

numbers = [1, 2, 3, 4, 5]
numbers.insert(2, 99)   # chèn 99 vào vị trí index 2
print(numbers) # [1, 2, 99, 3, 4, 5]

3. `extend(list2)` - Nối list vào list hiện tại

numbers = [1, 2, 3, 4, 5]
numbers.extend([6, 7])
print(numbers) # [1, 2, 3, 4, 5, 6, 7]

4. `remove(x)` - Xóa phần tử đầu tiên có giá trị x

numbers = [1, 2, 3, 4, 5]
numbers.remove(3)
print(numbers) # [1, 2, 4, 5], số 3 đã bị xóa

5. pop(i) - Lấy và xóa phần tử tại vị trí i

numbers = [1, 2, 3, 4, 5]
x = numbers.pop(1)   # xoá phần tử tại index 1
print(x)             # 2
print(numbers)       # [1, 3, 4, 5]

Nếu không truyền vị trí thì phần tử cuối sẽ được lấy ra

numbers = [1, 2, 3, 4, 5]
x = numbers.pop()
print(x)             # 5
print(numbers)       # [1, 2, 3, 4]

6. `clear()` - Xóa toàn bộ list

numbers = [1, 2, 3, 4, 5]
numbers.clear()
print(numbers)       # []

7. `sort()` - Sắp xếp list tăng dần

numbers = [5, 1, 4, 2, 3]
numbers.sort()
print(numbers) # [1, 2, 3, 4, 5]

Để sắp xếp giảm dần thì dùng reverse=True

numbers = [5, 1, 4, 2, 3]
numbers.sort(reverse=True)
print(numbers) # [5, 4, 3, 2, 1]

8. reverse() - Đảo ngược thứ tự list

numbers = [1, 2, 3, 4, 5]
numbers.reverse()
print(numbers)    # [5, 4, 3, 2, 1]

9. index(x) - Tìm vị trí/index của phần tử x trong list

5. Duyệt list bằng vòng `for`

5.1 - Duyệt qua từng phần tử

Cú pháp:

for variable_name in list_name:
    # code dùng variable_name

Ví dụ:

fruits = ["apple", "banana", "orange"]
 
for fruit in fruits:
    print(fruit)

5.2 - Duyệt theo index