Biến (Variable)
1. Giới thiệu Biến số (Variables)
-
Biến số là gì?
- Hãy tưởng tượng biến số như một chiếc hộp hoặc một thùng chứa để lưu trữ dữ liệu.
- Bạn có thể gán các giá trị như số, chuỗi ký tự, ... cho biến, sau đó sử dụng lại chúng trong suốt chương trình của mình.
-
Khai báo và gán giá trị:
- Để tạo một biến và gán giá trị cho nó, bạn chỉ cần dùng dấu bằng (
=), hay còn gọi là phép gán (assign). - Ví dụ:
year = 2025 # Gán số 25 vào biến year next_year = year + 1 # Dùng biến year khi cần print(year) # Dùng biến year khi cần message = 'Hello Python' # Gán chuỗi "Hello Python" vào biến messageprint(year)sẽ in ra giá trị mà biếnyearđang lưu trữ, trong trường hợp này là2025. - Để tạo một biến và gán giá trị cho nó, bạn chỉ cần dùng dấu bằng (
2. Kiểu dữ liệu và Các cách gán giá trị
-
Kiểm tra kiểu dữ liệu:
- Python là một ngôn ngữ "động", có nghĩa là nó sẽ tự động nhận diện kiểu dữ liệu của biến.
- Bạn có thể dùng hàm
type()để kiểm tra kiểu dữ liệu của biến. - Ví dụ:
fruit = "apple" print(fruit) type(fruit) # Kết quả sẽ là <class 'str'> -
Gán lại giá trị:
- Bạn có thể thay đổi giá trị của một biến bất cứ lúc nào.
- Ví dụ:
fruit = "apple" print(fruit) fruit = "banana" # Gán lại giá trị mới print(fruit) # Kết quả in ra sẽ là banana -
Gán giá trị cho nhiều biến:
- Bạn có thể gán nhiều giá trị cho nhiều biến trên cùng một dòng.
- Ví dụ:
apple, banana, orange = "apple", "banana", "orange" print(apple, banana, orange)- Hoặc gán cùng một giá trị cho nhiều biến.
- Ví dụ:
apple = banana = orange = "fruit" print(apple, banana, orange)
3. Quy tắc đặt tên biến
- Đây là phần rất quan trọng! Để đặt tên biến, bạn cần tuân theo các quy tắc sau:
- Tên phải bắt đầu bằng một chữ cái hoặc dấu gạch dưới (
_), KHÔNG ĐƯỢC BẮT ĐẦU BẰNG MỘT SỐ.- Hợp lệ:
name,_value - Không hợp lệ:
1age(bắt đầu bằng số)
- Hợp lệ:
- Tên biến chỉ được chứa chữ cái, chữ số và dấu gạch dưới, các ký tự đặc biệt không được dùng (ví dụ: dấu sao
*, dấu gạch ngang-, dấu#).- Hợp lệ:
age1,total_sum - Không hợp lệ:
my-name,total#
- Hợp lệ:
- Tên biến có phân biệt chữ hoa, chữ thường. Ví dụ:
fruitvàFruitlà hai biến khác nhau. - Không được sử dụng từ khóa của Python như
class,for,if, v.v.. - Không được có khoảng trắng trong tên biến.
- Không hợp lệ:
student name
- Không hợp lệ:
- Tên phải bắt đầu bằng một chữ cái hoặc dấu gạch dưới (
4. Các phép toán với Biến số
-
Nối chuỗi (String Concatenation):
- Bạn có thể dùng dấu
+để nối hai chuỗi lại với nhau. - Ví dụ:
message = "I love " + "Python." print(message) # Kết quả là "I love Python."- Lưu ý quan trọng: Bạn không thể nối một chuỗi với một số bằng cách này, nó sẽ gây ra lỗi.
- Bạn có thể dùng dấu
-
In nhiều biến:
- Để in nhiều biến cùng lúc, bạn chỉ cần đặt chúng cách nhau bởi dấu phẩy.
- Ví dụ:
python = "Python" year = 2025 print(python, year) # Kết quả là "Python 2025"